Kripto para ve değerli metaller piyasasının geleceği: AB'nin yeni düzenlemeleri ve KDV

Avrupa Birliği, yatırım ve finans piyasasını önemli ölçüde etkileyebilecek önemli değişiklikler getiriyor. MiCA (Kripto Varlıklar Piyasası) düzenlemeleri, yatırımcıları koruyarak ve suiistimalleri önleyerek kripto para piyasasında güvenliği artırmayı amaçlıyor, ancak aynı zamanda yenilikçiliği sınırlayabilir ve işletme maliyetlerini artırabilir. Aynı zamanda Polonya'da gümüş ve platin için KDV oranının %23'e çıkarılması, bütçe gelirlerini artırmayı hedefliyor, ancak talepte düşüş ve faaliyetlerin yurtdışına kaydırılması endişelerini doğuruyor. Bu değişiklikler ekonomiye destek olacak mı, yoksa beklenmedik yan etkiler mi getirecek?

MiCA düzenlemesi, yani Kripto Varlıklar Piyasası, son yıllarda kripto para piyasasında meydana gelen en önemli olaylardan biridir. Tamamen yeni bir oyun kuralı ile karşı karşıya olduğumuzu hayal edelim; bu, dinamik piyasanın işleyiş biçimini değiştirecek. MiCA, Avrupa Birliği genelinde düzenlemeleri düzenlemeyi ve birleştirmeyi amaçlıyor, bu da tüm üye ülkelerin, Polonya dahil, yeni düzenlemelere uyum sağlaması gerektiği anlamına geliyor. Ancak bu, yatırımcılar, kripto para borsaları ve tüm ekosistem için ne anlama geliyor?

Öncelikle, MiCA'nın gerçekten geniş bir kripto varlık yelpazesini kapsadığını vurgulamak önemlidir. Burada yalnızca Bitcoin gibi en popüler kripto paralardan değil, aynı zamanda varlıklarla bağlantılı tokenlerden, yani ART olarak bilinenlerden ve elektronik para tokenlerinden, yani EMT olarak bilinenlerden bahsediyoruz. Kripto para hizmet sağlayıcıları için, yani CASP, yeni düzenlemeler lisans alma ve güvenlik, şeffaflık ve yatırımcı koruması ile ilgili bir dizi gerekliliğe uyum sağlama zorunluluğu anlamına geliyor. Tüm bunlar 2023 yılında başladı, ancak düzenlemelerin tam olarak uygulanması 2024 yılının sonuna planlanıyor.

Şimdi MiCA'nın neyi değiştirdiğine bakalım. Öncelikle, yatırımcı koruması. Bu, bu düzenlemenin en önemli hedeflerinden biridir. MiCA, kripto para yatırımı yapan kişiler için daha iyi bir koruma sağlamayı amaçlıyor. Nasıl? Şeffaflığın artırılması ve işlem raporlama gerekliliği ile. Bu sayede yatırımcılar, kripto para piyasasının güvenli ve dolandırıcılıktan uzak olduğuna dair daha fazla güvenceye sahip olacaklar.

Ancak bu yeterli değil. MiCA düzenlemeleri, kripto para borsaları üzerinde de belirli yükümlülükler getiriyor. Avrupa Birliği topraklarında, Polonya dahil, faaliyet gösteren her borsa lisans almak ve KYC (Müşterini Tanı) ve AML (Kara Para Aklamayı Önleme) prosedürlerini uygulamak zorunda kalacak. Bu pratikte ne anlama geliyor? Borsalar, kullanıcılarının kişisel verilerini toplamak ve saklamak zorunda kalacaklar, bu da elbette güvenliği artırıyor, ancak aynı zamanda kullanıcıların anonimliği üzerinde de etkisi var. İşte burada ilk ciddi ikilem ortaya çıkıyor: anonimlik, kripto paraların temellerinden biri değil miydi?

Bir diğer konu ise düzenlemelerin merkeziyetsizlik üzerindeki etkisi. MiCA, kripto paraların teknolojik merkeziyetsizliğine doğrudan müdahale etmiyor, ancak borsa ve diğer kuruluşların faaliyetlerine ilişkin düzenlemeler, dolaylı olarak tüm ekosisteminin işleyiş biçimini değiştirebilir. Merkeziyetsiz ve kontrolsüz bir finansal sistem vizyonuyla çekilen birçok kişi için bu kabul edilemez olabilir.

Elbette, böyle düzenlemelerin getirdiği maliyetler de var. Yeni düzenlemelere uyum sağlamak, kripto para piyasasında faaliyet gösteren firmaların ek harcamalar yapmasını gerektirecek, bu da daha küçük kuruluşlar için özellikle zorlayıcı olabilir. Bu firmalardan bazıları, faaliyetlerini AB dışına taşımaya karar verebilir, bu da Avrupa kripto para piyasasını zayıflatabilir.

Öte yandan, MiCA, kripto paraların geleneksel finansal sistemle daha fazla entegrasyonuna katkıda bulunabilir. Düzenlemeler, kripto paraların yatırımcılar arasında daha popüler hale gelme potansiyeline sahip, ancak aynı zamanda onların geleneksel finansal sistemlere alternatif olma özelliğini de etkileyebilir.

Ancak Avrupa Birliği'ndeki tüm ülkeler MiCA'nın tam olarak uygulanmasına hazır değil. 2024 yılının sonuna kadar Polonya, İspanya, İtalya veya Belçika gibi bazı ülkeler, bu düzenlemeleri uygulamakta zorluk yaşayabilir. Öte yandan, İsviçre veya Singapur gibi AB dışındaki ülkeler, dostane düzenlemelerin kripto para piyasasının gelişimini destekleyebileceğini ve yenilikleri engelleyebileceğini gösteriyor.

MiCA, şüphesiz Avrupa'daki kripto para piyasasının düzenlenmesi yönünde büyük bir adım. Yatırımcı korumasını artırma, piyasa istikrarı, şeffaflık gibi avantajları var, ancak anonimlik kaybı, firmalar için daha yüksek maliyetler ve bu piyasada faaliyet gösteren bazı kuruluşların kaybı gibi dezavantajları da var. Temel zorluk, düzenleme ile yenilikçiliğin korunması arasında bir denge bulmak olacaktır; çünkü bu, blockchain ve kripto paraların temeli. Gelecek, MiCA'nın doğru bir adım olup olmadığını veya kripto para piyasasının aşması gereken bir zorluk olup olmadığını gösterecek.

%23'lük KDV oranı

Gümüş ve platin için yeni KDV düzenlemeleri, birçok duygu ve soruyu beraberinde getiren bir konudur. İlk bakışta, bunların uygulanması, devlet bütçesine gelir artırmanın basit bir yolu gibi görünüyor. Sonuçta, hükümetin amacı, bu metalleri tam %23'lük KDV oranıyla kapsamaktır; bu teorik olarak piyasanın şeffaflığını artırmalı ve vergi gelirlerini artırmalıdır. Ama gerçekten böyle mi olacak? Ne yazık ki, gerçeklik çok daha karmaşık olabilir ve sonuçlar daha az öngörülebilir olabilir.

Yeni düzenlemelerin getirilmesi fikrinden başlayalım. Gümüş ve platin, özellikle yatırım ve koleksiyon parası biçiminde, daha önce tercihli oranlarla veya hatta tamamen KDV'den muaf tutulmuştu. Bu değişiklik, bu ürünlerin fiyatlarının artacağı anlamına geliyor - ve bu belirgin bir şekilde. Yatırımcılar veya koleksiyoncular için bu önemli bir sorun olabilir. Daha yüksek satın alma maliyetleri, bu metallere olan ilgilerinin keskin bir şekilde düşmesine neden olabilir. Ve talep düştüğünde, vergi gelirleri de düşer.

Ancak bu yeterli değil. Polonya, bir boşlukta işlemiyor. Avrupa Birliği'nde ve dünyada, gümüş ve platin satın almak için daha avantajlı koşullar sunan birçok pazar var. Yatırımcılar, Polonya'daki fiyat artışını gördüklerinde, satın alımlarını yurtdışına kaydırabilirler - orada düzenlemeler daha dostane. Daha yüksek KDV getirerek, kendi pazarımızı zayıflatma ironisi değil mi? Sonuç olarak, daha fazla bütçe geliri yerine, ellerimiz boş kalabilir ve paranın diğer ülkelere kaçışını izleyebiliriz.

Bu sektörde faaliyet gösteren firmalar için daha büyük sorunlar ortaya çıkabilir. Onlar için KDV'deki değişiklikler, işletme ve idari maliyetlerin artması anlamına gelebilir. Birçok girişimci, daha cazip koşullar sunan diğer ülkelere, örneğin İsviçre, Malta veya Singapur'a faaliyetlerini taşımayı düşünmeye başlayabilir. Faaliyetlerin taşınması, ciddi bir karar, ancak birçok firma için hayatta kalmanın tek seçeneği olabilir.

Ve burada, yurtdışına taşınmanın ne gibi sonuçları olacağına geliyoruz. Öncelikle, Polonya bütçesi, gelir vergisi ve KDV gelirlerini kaybedebilir. İkincisi, Polonya'daki işyeri sayısı azalabilir, bu da yerel topluluklar ve ekonomi üzerinde etki yapar. Üçüncüsü, firmaların kaybı, pazarımızın rekabetçiliğini zayıflatabilir. Bunu gerçekten istemeli miyiz?

Taşınmanın maliyetlerini de unutmamalıyız. Faaliyetlerin taşınması, yüksek harcamalarla ilişkili büyük bir lojistik zorluktur - altyapının taşınmasından, çalışanların taşınma maliyetlerine, hedef ülkedeki yeni düzenlemelere uyum sağlamaya kadar. Polonya'da, girişimcilerin dikkate alması gereken bir diğer “bonus” ise çıkış vergisi, yani exit tax. Bu, girişimcilerin dikkate alması gereken bir başka yükümlülük.

Şimdi durumu devlet bütçesi açısından değerlendirelim. Gümüş ve platin için yeni KDV düzenlemelerinin daha fazla gelir getirmesi bekleniyor, ancak gerçekten böyle mi olacak? Bu metallere olan talebin azalması, yatırımcıların kaçışı ve firmaların taşınması, ters bir etki yaratabilir - yani kayıplara yol açabilir. Dahası, Polonya'daki değerli metaller sektörünün uzun vadeli sonuçları felaket olabilir. Yatırımcıların cesaretinin kırılması ve pazarın zayıflaması, mevcut gelirleri değil, tüm sektörün geleceğini de etkileyecektir.

Tüm bunlar, bizi bir sonuca götürüyor: KDV'deki değişiklikler, kağıt üzerinde iyi görünse de, pratikte daha fazla zarar getirebilir. Elbette, hükümetin bütçe gelirlerini artırma hakkı var, ancak bunu dikkatle yapmalıdır. Yatırımcılara ve firmalara yeni düzenlemelerle ilgili ek maliyetleri telafi edecek teşviklerin getirilmesi üzerine düşünmek faydalı olabilir. Aksi takdirde, daha fazla vergi geliri yerine, sektörün zayıflaması ve ekonomiye daha fazla kayıplar görme durumuyla karşılaşabiliriz.

Gerçekten risk almaya değer mi? Belki de bütçe ihtiyaçlarını ve piyasa gerçeklerini dikkate alan daha düşünceli bir politika zamanı gelmiştir?