Polska w cieniu ubóstwa? Miliony Polaków stają się coraz biedniejsi.

W 2023 roku problem wykluczenia społecznego w Polsce stał się jednym z najpoważniejszych wyzwań społecznych. Dane są alarmujące i pokazują, że tysiące ludzi każdego dnia walczą, by zaspokoić swoje podstawowe potrzeby. Najnowszy raport Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu (EAPN Polska), znany jako Poverty Watch, wskazuje, że około 2,5 miliona Polaków żyje poniżej minimum egzystencji, a aż 17,3 miliona osób zmaga się z codziennymi trudnościami, pozostając poniżej minimum socjalnego. Tyle ludzi żyje dziś w warunkach, które nie zapewniają podstawowej stabilności, a prognozy na przyszłość nie są lepsze.Czytając ten raport, można dostrzec, jak pogłębia się przepaść między tymi, którzy radzą sobie lepiej, a tymi, którzy są zmuszeni do walki o przetrwanie. Szczególnie trudną sytuację przeżywają rodziny z dziećmi, seniorzy oraz osoby z niepełnosprawnościami, które są najbardziej narażone na skutki ubóstwa. W ostatnich latach problem ten stale narastał, a teraz, w obliczu galopującej inflacji i braku odpowiednich podwyżek świadczeń socjalnych, skrajne ubóstwo dotyka coraz większej liczby Polaków. Trudno sobie wyobrazić, że tak wielu ludzi w naszym kraju żyje w warunkach, które nie pozwalają im nawet na zapewnienie podstawowych potrzeb.Dlaczego Polacy nie mają oszczędności?Warto się zastanowić, dlaczego tak wielu Polaków nie jest przygotowanych na trudniejsze czasy. Okazuje się, że jednym z głównych powodów jest brak podstawowej edukacji finansowej. W Polsce wciąż niewiele mówi się o tym, jak zarządzać budżetem domowym, jak oszczędzać na przyszłość czy w co inwestować. Wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy, jak istotne jest posiadanie oszczędności, które mogłyby stanowić „poduszkę bezpieczeństwa” w sytuacjach kryzysowych, takich jak wzrost kosztów życia czy utrata pracy.Dlaczego tak się dzieje? Częściowo winny jest tu system, który wpaja nam, że konsumpcja jest czymś naturalnym i pożądanym. W mediach, reklamach, a nawet w życiu codziennym nieustannie słyszymy, że warto wydawać pieniądze na nowe produkty, korzystać z kredytów konsumpcyjnych czy kupować, by nadążyć za trendami. Wszystko to tworzy iluzję dobrobytu, sugerując, że liczy się tu i teraz, że ważniejsze jest zaspokojenie bieżących potrzeb niż odkładanie na przyszłość. W efekcie wiele osób żyje „z miesiąca na miesiąc”, bez żadnych oszczędności, co w czasach kryzysu prowadzi do wykluczenia i ubóstwa.Niektórzy mogą powiedzieć, że przecież każdy powinien sam zadbać o swoje finanse, ale rzeczywistość nie jest tak prosta. Nasze nastawienie do pieniędzy, konsumpcji i oszczędzania kształtowane jest przez lata – przez kulturę, system edukacji i politykę ekonomiczną. Obecny system finansowy i brak wsparcia ze strony instytucji edukacyjnych powodują, że wiele osób nie ma świadomości, jak ważne jest zabezpieczenie finansowe na przyszłość.Jakie działania należy podjąć, aby zmniejszyć wykluczenie społeczne?W tej sytuacji EAPN Polska wskazuje na konieczność podjęcia działań, które pomogą zmniejszyć wykluczenie społeczne i ubóstwo. Raport zawiera konkretne rekomendacje dotyczące polityki społecznej, które mogą stać się fundamentem do wprowadzenia rzeczywistych zmian. Jednym z proponowanych rozwiązań są mieszkania z usługami i wsparciem dla osób najbardziej potrzebujących. Takie inicjatywy mogą zapewnić stabilizację i bezpieczeństwo dla osób, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej, umożliwiając im godne życie i stopniowe wychodzenie z ubóstwa.Ale to tylko część rozwiązania. Aby skutecznie przeciwdziałać problemowi ubóstwa i wykluczenia na dłuższą metę, musimy zainwestować w edukację finansową. Potrzebne są programy edukacyjne, które w przystępny sposób nauczą Polaków, jak zarządzać swoimi finansami, jak oszczędzać, inwestować i jak budować stabilność finansową na przyszłość. Bez takiej edukacji nawet najlepsze programy pomocowe nie będą w stanie zapewnić długotrwałej poprawy.Obecny kryzys pokazuje, że Polska stoi przed wielkim wyzwaniem. Skrajne ubóstwo i wykluczenie społeczne stają się codziennością dla milionów ludzi, którzy każdego dnia zmagają się z rosnącymi kosztami życia i brakiem perspektyw na poprawę sytuacji. Ale to nie jest problem, który możemy zignorować. Jeśli chcemy, by sytuacja Polaków uległa poprawie, musimy zacząć myśleć o finansach w inny sposób – musimy docenić znaczenie oszczędzania, stabilizacji finansowej i odpowiedzialnego zarządzania budżetem.Polska potrzebuje zarówno reform systemowych, jak i zmiany podejścia do edukacji finansowej. Musimy pamiętać, że tylko wtedy, gdy nasze społeczeństwo będzie miało solidną podstawę wiedzy finansowej i świadomość konieczności oszczędzania, będzie w stanie skutecznie przeciwdziałać narastającemu wykluczeniu społecznemu. Tylko wspólne wysiłki – rządu, organizacji pozarządowych i nas wszystkich – mogą sprawić, że Polacy będą lepiej przygotowani na przyszłość i że nasz kraj stanie się miejscem, gdzie ubóstwo przestanie być tak poważnym zagrożeniem dla obywateli.https://www.eapn.org.pl/poverty-watch/